Τις προάλλες διάβαζα στο blog του Techie Chan για το δυστύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Ιαπωνίας. Εκεί, μέσα σε όλα τα ζοφερά, ο Techie αναφέρεται σε ένα ντοκιμαντέρ του 2006 για το Τσερνομπίλ. Ευτυχώς στο YouTube υπάρχει ολόκληρο και μπορεί να το δει ο καθένας. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό και πολύ κατατοπιστικό για τα τότε γεγονότα, αλλά και για το σήμερα και τον τρόπο που δρουν οι εμπλεκόμενοι περί τα πυρηνικά. Κυριολεκτικά, για μιάμιση ώρα έμεινα «παγωτό» από αυτά που έβλεπα και άκουγα. Αυτό που με εξέπληξε πάντως περισσότερο, ήταν κάτι «σχετικά μικρό» σε σχέση με το μέγεθος των πληροφοριών και της οδύνης που εισέπραξα.

Ένας από τους κατοίκους της περιοχής, κάποιας ηλικίας, ανέφερε ότι εκείνες τις μέρες στο μυαλό του τριγυρνούσαν όσα έζησε στο Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Ο θάνατος, η εξορία ο πόνος. Πέρα όμως από όλα αυτά, ήταν και κάτι άλλο που δεν μπορούσε να χωνέψει στην περίπτωση του Τσερνομπίλ. Ο εχθρός, πού ήταν ο εχθρός? Τις μέρες του ’40, έβλεπε τα κανόνια, μύριζε το μπαρούτι, οι κατακτητές έμπαιναν στον τόπο του, ενώ με την καταστροφή του πυρηνικού εργοστασίου τίποτα δεν ήταν το ίδιο. Ο εχθρός ήταν αόρατος, ούτε τον άκουγε, ούτε τον έβλεπε, ούτε καν τον μύριζε. Ήταν πάντως εκεί, εξολόθρευε και έστελνε στην εξορία, χωρίς καμιά ελπίδα νίκης.

Τις προάλλες συζητούσα με ένα φίλο για την σημερινή κατάσταση, όχι για τη Φουκουσίμα αλλά γενικότερα, για την κρίση και τον τρόπο αντίδρασης μας σε αυτή. Αναρωτιόμασταν πως ο κόσμος, εμείς, το ανεχόμαστε όλο αυτό. Αναρωτιόμασταν ποιος θα ήταν ο καταλληλότερος τρόπος αντίδρασης, συμφωνούσαμε πως αν εξαιρέσεις μερικές σπασμωδικές κοινωνικές εξάρσεις, δεν υπάρχει συντονισμένη κοινωνική αντίδραση.

Νομίζω ότι η απάντηση είναι η παραπάνω. Φταίει ο αόρατος εχθρός! Δεν υπάρχει κατακτητής που να παραβίασε τα σύνορά μας, ούτε χούντα που να κήρυξε στρατιωτικό νόμο. Προφανώς υπάρχει «ξένη επέμβαση», προφανώς υπάρχει ύπουλο χτύπημα στην ευημερία μας, ένα χτύπημα που έγινε κατορθωτό στηριζόμενο στο ενοχικό μας σύνδρομο αλλά και στο ξεχείλωμα του κοινωνικού ιστού, αλλά δεν υπήρξε αυτή η στιγμή που το «άλλο», το «έξω από εμάς» να επιτεθεί με σαφήνεια. Τα αποτελέσματα πάντως τείνουν προς μια σιωπηλή καταστροφή και αυτό σαφώς και είναι χειρότερο από μια χούντα, ίσως και από έναν πόλεμο, αλλά εμείς για την ώρα δεν βλέπουμε ακριβώς τί και πώς.

Όταν λοιπόν η κουβέντα γύρισε στο «πώς», η πρώτη ιδέα που είχα ήταν αυτό που κυκλοφορεί ευρέως στον κόσμο. Μια επανάσταση λοιπόν! Αυτό πρέπει να γίνει, μια κοινωνική επανάσταση, να πείσουμε τον κόσμο να βγει στους δρόμους για επανάσταση!

Επανάσταση? Πάλι? Αναρωτήθηκε ο συνομιλητής μου και εγώ θυμήθηκα αμέσως, ότι από τον Φιντέλ Κάστρο που είναι ακόμα στην εξουσία στην Κούβα ως τον Χρήστο Παπουτσή που έχει αναλάβει την «Προστασία του Πολίτη», όλοι ξεκίνησαν (και ακόμη θεωρούν εαυτούς) «φορείς επανάστασης»! Μέχρι και ο σημερινός πρωθυπουργός, σε κάποιο από τα τελευταία υπουργικά συμβούλια, είχε πει ότι εμείς πρέπει να δρούμε ως αντιεξουσιαστές στην εξουσία!

Μου είπε λοιπόν: Μήπως αντί για την «επανάσταση» που είναι διαρκής, να προσδοκούσαμε την «ανάσταση» που είναι και άπαξ! Δεν λέω, συνέχισε, και αυτή σαν έννοια ενέχει την επανάληψη (ανά- στάση) τουλάχιστον όμως η δεύτερη είναι οριστική!

(Τι όμορφο που είναι να έχεις σοφούς φίλους!)

Με το μικρό μου το μυαλό λοιπόν κατάλαβα το εξής απλό, αν δεν είσαι διατεθειμένος να σταυρωθείς, το βλέπω δύσκολο να ανασταίνεσαι και χωρίς διάθεση για ανάσταση, η εμμονή για επανάσταση είναι μια ακόμη νεύρωση, ένας φαύλος κύκλος αυτοαναφορικότητας, που οδηγεί ή στη ματαίωση ή στην καταπίεση εαυτού και αλλήλων.