Σκέφτομαι ότι πολλές φορές έχουμε παγιωμένη άποψη για το τι αρέσει στα παιδιά. Πολλές φορές τους ψωνίζουμε πράγματα που έχουν φτιαχτεί απλά για να τους γοητεύουν, που ουσιαστικά απευθύνονται στα πιο ευτελή αντανακλαστικά τους. Ακόμα και όταν παίρνουμε βιβλία, μουσικές ή τα πάμε στο θέατρο, ουσιαστικά, τους αγοράζουμε «γαριδάκια για το μυαλό». Αυτό φυσικά είναι αδύνατον να αποφευχθεί πλήρως. Συνήθως τα «γαριδάκια» είναι αυτά που κυριαρχούν στη δημόσια σφαίρα. Πρακτικά δεν μπορείς να κάνεις πολλά, ίσως μόνο κάποια πειράματα.

Κάτι ανάλογο έκανα τις προάλλες. Βρήκα ένα καταπληκτικό άκουσμα (και θέαμα παράλληλα) προκειμένου να πείσω την μικρή μας να φάει την απογευματινή της κρέμα. Οι Sigur Ros ζωντανά στο MoΜΑ!

Αν δεν έχεις ακούσει ποτέ Sigur Ros είναι φαντάσου κάτι σαν, ένα συγκρότημα που απαρτίζεται από τα ξωτικά της Τιτάνια και έχει για τραγουδιστή τον Πουκ. Φαντάσου τους να πλέουν πάνω σε ένα θορυβώδες ψαράδικο που προσεγγίζει τις παγωμένες ακτές της Ισλανδίας και να παίζουν μια διασκευή του κονσέρτου των Pink Floyd στην Πομπηία.

Κάτι το μεταλλόφωνο, κάτι η φωνή του τραγουδιστή, κάτι η ορχήστρα πνευστών που κάνει κάποια στιγμή την εμφάνιση της, η μικρή ενθουσιάστηκε. Εγώ πάλι έκανα και μια δεύτερη ανάγνωση. Εντυπωσιάστηκα για μια ακόμα φορά με την εμμονή των σύγχρονων κοινωνιών για το «ιδιαίτερο» και το «σύγχρονο».

Το βίντεο της συναυλίας, έχει δύο χαρακτηριστικά. Το πρώτο έχει να κάνει με το «σύγχρονο».  Θα δεις ότι κάθε τρεις και λίγο, στην οθόνη, εμφανίζεται η λέξη “current” («σύγχρονο» – «τωρινό» αλλά και «ρεύμα» αν χρησιμοποιηθεί ως ουσιαστικό) και ένας κέρσορας που αναβοσβήνει. “Current TV”, είναι το όνομα του καναλιού που έχει κάνει την βιντεοσκόπηση, προφανώς αυτό είναι το σήμα του καναλιού.

Το δεύτερο έχει να κάνει με το «ιδιαίτερο». Πριν αρχίσει η συναυλία, ακούμε ένα μέλος του συγκροτήματος να μιλάει.  Υποθέτω έχει προηγηθεί μια ερώτηση του τύπου «τι το ιδιαίτερο έχει να παίζει κανείς στο Moma». Εκεί ο μουσικός απαντά ότι ουσιαστικά δεν έχει τίποτε το ιδιαίτερο. Το αστείο είναι ότι από ότι έχω καταλάβει, οι Sigur Ros δεν είναι ακριβώς μέρος αυτής της πρεμούρας που κάνει τους θιασώτες της «ανάπτυξης» να παραληρούν με το καινούριο.

Αυτό φαίνεται αν δεις και ένα άλλο βίντεο. Ένα ντοκιμαντέρ του συγκροτήματος με την ονομασία “Heima”. Σε αυτό δείχνει τους Sigur Ros να επιστρέφουν μετά από μια παγκόσμια περιοδεία στη χώρα τους την Ισλανδία, για μια σειρά δωρεάν συναυλιών τόσο στην πρωτεύουσα όσο και σε απομακρυσμένα χωριά.

Εκεί, το καλοκαίρι του 2006 (λίγο πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση που έφερε τα πάνω κάτω στη χώρα το 2008) βλέπεις τα μέλη του συγκροτήματος να λένε πόσο χαρούμενα ήταν που γύρισαν όλο τον κόσμο και ακόμα πιο χαρούμενα, που τελικά γύριζαν στον τόπο τους. Αυτό που ανέφεραν ως το βασικό στοιχείο που τους γοητεύει στην Ισλανδία είναι ο «χώρος». Η παγωμένη απεραντοσύνη που απολαμβάνουν οι λιγοστοί κάτοικοι αυτού του νησιού που βρίσκεται στην άκρη του κόσμου.

Αυτό που δεν μπορούσαν να καταλάβουν οι Sigur Ros είναι ακριβώς αυτή η ζέση για ανάπτυξη και αλλαγή. Όπως έλεγαν στο βίντεο, η χώρα το 2006 ήταν χωρισμένη σε δυο στρατόπεδα, αυτούς που ήθελαν να συνεχίσουν να ζουν περίπου όπως ζούσαν πάντα, σεβόμενοι την  φυσιογνωμία του τόπου και τους άλλους που ήθελαν «ανάπτυξη».

Τώρα πια ξέρουμε, δεν χρειάστηκε ποτέ να απαντήσουν οι Ισλανδοί στο δίλημμα. Η ζωή απάντησε γι΄αυτούς. Το 2008 η κρίση έπληξε την χώρα και από χρηματοπιστωτικό Ελντοράντο τους ξαναέκανε ψαράδες. Το μοντέλο που φέρει την αξία της συνεχούς ιδιαιτερότητας και της προσήλωσης στο τώρα, πέθανε βίαια.

Ξέρεις, το μοντέλο του MoMa, γι΄αυτούς που το ζουν σαν γηγενείς εκεί, στο κέντρο του «νέου», του «ιδιαιτέρου», του «τωρινού», δεν είναι απαραίτητα κακό. Κακό είναι ότι για να ζήσει θέλει συνεχώς να επεκτείνεται, να «τρώει» οτιδήποτε το διαφορετικό ή στην καλύτερη περίπτωση να το προσαρμόζει στα μέτρα του.

Για να επιτύχει όμως αυτό το μοντέλο, το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι ακόμα και οι ενήλικες να καταναλώνουμε όσο το δυνατόν περισσότερα «γαριδάκια για το μυαλό». Λέξεις και έννοιες μεγάλες, όμορφές και καθολικής αποδοχής, σαν αυτές που αναφέρονται παραπάνω.

Ας μην τους αφήσουμε.